Kom tot een leervraag

De eerste vraag is vaak de lastigste: hoe kom je tot een goed leervraag? Daarvoor heb je nieuwsgierigheid, zelfverzekerdheid en geduld nodig. Er is iets dat je wilt of moet weten, maar je hebt nog geen idee hoe je achter het antwoord of de benodigde kennis moet komen. Dus moet je geduld hebben: niet te snel beginnen, even goed nadenken, vragen stellen, je oriënteren.

Ontwerp je onderzoek

Je weet wat je wilt leren en wat je wilt onderzoeken. Dat moet je heel precies formuleren in een vraag met subvragen. Ook moet je een beeld hebben van het antwoord en hoe je aan dat antwoord denkt te komen: je ontwerpt een onderzoek. Vergelijk het met een vakantie: als je weet waar je heen wilt, kun je je reis plannen en tickets boeken.

Doe onderzoek

Onderzoek doen kent drie fases: materiaal verzamelen, conclusies trekken uit het verzamelde materiaal en die vervolgens vastleggen.

• Materiaal (feiten, onderzoeksresulaten enz.) verzamel je systematisch. Je doet niet zomaar iets. Je bekijkt je onderwerp van alle kanten om een compleet beeld te krijgen. Wat je verzamelt leg je precies vast.
• Je vraagt je altijd af of je genoeg verzameld hebt om er een echte conclusie aan te verbinden. Past de conclusie ook bij het materiaal dat je verzameld hebt? En kun je de conclusie verdedigen en onderbouwen met voor- en tegenargumenten?
• Al het werk dat je verricht hebt, leg je helder vast, zodat ook anderen ervan kunnen leren. Dat vastleggen kan op verschillende manieren: in een werkstuk, een presentatie, een filmpje. Wellicht kun je nog een andere vorm bedenken.

Presenteer je onderzoek

Onderzoek is geen onemanshow. Anderen willen en kunnen van je leren. Dus presenteer je je onderzoek. Twee dingen zijn van belang: compleetheid en duidelijkheid. Compleet ben je als je vertelt wat de leervraag was, hoe je die onderzocht hebt, welke conclusie je getrokken hebt en welke argumenten je daarvoor hebt, wat je ervan geleerd hebt en wat andere mensen eraan hebben. Duidelijkheid heeft te maken met de opbouw van je presentatie (pakkend begin, helder middenstuk, duidelijke afsluiting), goed taalgebruik, verstaanbaar spreken en vooral: enthousiast overkomen als iemand die zeker is van zijn zaak.

Reflecteer op je onderzoek

Aan het einde van je onderzoek beantwoord je een aantal vragen. Hoe is het onderzoek verlopen? Hoe verliep de samenwerking met anderen? Hebben je vragen en je onderzoek opgeleverd wat je ervan verwachtte? Was het antwoord voldoende? Hoe koppel je de antwoorden aan leergebieden? Wat zouden vervolgvragen kunnen zijn?